Літва плануе выдаткаваць на ўмацаванне мяжы з Беларуссю прыкладна 42 мільёны еўра. Пасол прыбалтыйскай рэспублікі ў Германіі Рамунас Місілюс мяркуе, што частку выдаткаў павінен узяць на сябе ЕС. Але прэс-служба Еўракамісіі ўжо папярэдзіла: «Вялікую літоўскую сцяну» Вільнюсу прыйдзецца будаваць за свой кошт.
Аналітычны партал RuBaltic.Ru ўжо пісаў, што Літва не будзе Літвой, калі не паспрабуе манетызаваць барацьбу з рэжымам Лукашэнкі. Плот ад мігрантаў - гэта выдатная нагода папрасіць (ці нават запатрабаваць) дадатковыя датацыі з еўрафондаў. Чаму б не? Некалькі дзесяткаў мільёнаў еўра на дарозе не валяюцца.
Да таго ж у Вільнюса ёсць «жалезны» аргумент. Рамунас Місілюс правільна адзначае, што сама Літва нелегальных мігрантаў не цікавіць. Праз тэрыторыю прыбалтыйскай рэспублікі яны імкнуцца патрапіць у іншыя краіны. Напрыклад, у тую ж Германію. Плот на літоўска-беларускай мяжы быццам будзе абараняць ад няпрошаных гасцей не толькі саму Літву, але і яе заходніх саюзнікаў.
У імкненні прадэманстраваць сур'ёзнасць сітуацыі ўрад Інгрыды Шыманітэ распарадзіўся тэрмінова пачаць будаўнічыя работы. А далей павінен быў падлучыцца Еўрасаюз - праспансаваць узвядзенне сцены, як і належыць, на 75%.
Застаецца толькі гадаць, чаму Еўракамісія адмовілася вылучаць грошы на гэты праект.
«ЕК не фінансуе платы. Наша фінансаванне накіравана на інтэграваныя рашэнні па кіраванні межамі, якія гарантуюць, што незаконныя перасячэнні не застануцца незаўважанымі, і якія звязаны з эфектыўным і хуткім кіраваннем міграцыяй і сістэмай давання прыстанішча», - паведамілі ў прэс-службе ЕК.
Пры гэтым у дадатковым фінансаванні як такім Літве не адмаўляюць. У той жа Еўракамісіі дадаюць, што прыбалтыйская рэспубліка можа разлічваць на далейшую падтрымку, у тым ліку матэрыяльную. Але справа ў тым, што грошы ёй патрэбныя менавіта на будаўніцтва сцяны. Гэта самае выдатковае з усяго комплексу мерапрыемстваў па ўмацаванні дзяржаўнай мяжы з Беларуссю.
Паводле ацэнак Міністэрства ўнутраных спраў Літвы, будаўніцтва сцяны можа каштаваць прыкладна 15 мільёнаў еўра. Пазней гэтая сума павялічылася да 42 мільёнаў, хоць нават яна выглядае смяхотнай.
З іншага боку, для краіны з насельніцтвам менш за 3 мільёны чалавек гэта ўсё роўна сур'ёзныя траты. Праект «Вялікай літоўскай сцены» запускаўся з прыцэлам на еўрапейскае фінансаванне. Але ўлады рэспублікі дапусцілі сур'ёзны пралік: прыступілі да будаўнічых работ, так і не дамовіўшыся аб атрыманні дадатковых датацый.
Зараз высвятляецца, што грошай ЕК не дасць, а сцяну будаваць прыйдзецца. Перайграць сітуацыю ўлады Літвы ўжо не могуць.
Верагодна, спробы заручыцца фінансавай падтрымкай Еўрасаюза на гэтым не скончацца. Вільнюс паспрабуе пераканаць сваіх заходніх саюзнікаў, што яны таксама павінны ўкласціся ў будаўніцтва сцяны на мяжы з Беларуссю. Чаму не? Аргумент «мы не фінансуем сцены» гучыць дзіўнавата, бо раней ЕС ахвотна фінансаваў падобныя праекты. Напрыклад, у 1993 годзе на еўрапейскія грошы была пабудавана Сеутская сцяна, якая перашкаджае некантралюемаму наплыву нелегальных мігрантаў і кантрабандыстаў з Афрыкі.
Гэта сапраўды значны комплекс загараджальных збудаванняў вышынёй 6 метраў - з калючым дротам, відэакамерамі і нават датчыкамі шуму. На Сеутскую сцяну Еўрасаюз грошай не шкадаваў, паколькі ўсведамляў яе важнасць. У выпадку з Літвой усё наадварот.
Будаўніцтва сцяны працягласцю 678 кіламетраў, якая стане рэальнай перашкодай на шляху нелегальных мігрантаў, запатрабуе не дзесяткі, а сотні мільёнаў еўра. Або нават мільярды. Ці лічыць Еўрасаюз мэтазгоднымі такія траты? Не.
Нават калі выказаць здагадку, што супраць Літвы сапраўды вядзецца «гібрыдная міграцыйная вайна», маштабы у яе вельмі сціплыя.
«Дзякуючы даследванням, якія праведзены ў апошнія месяцы, відаць, як працуе ўся гэтая схема, пачынаючы ад рэйсаў з Багдаду ў Мінск кожную пятніцу, потым прыпынак у гасцініцах ў Мінску, якія належаць структурам, звязаным са спадаром Гуцырыевым, затым транспарціроўка да мяжы "ЦэнтрКурортам" - арганізацыяй, наўпрост падпарадкаванай беларускім уладам, і далей ужо ўласна перасячэнне мяжы », - распавядае эксперт літоўскага Цэнтра даследаванняў Усходняй Еўропы Максімас Мілта.
Па версіі Вільнюса, Лукашэнка спецыяльна завозіць у Беларусь выхадцаў з Блізкага Ўсходу, каб тыя потым штурмавалі літоўскую мяжу. Відас Мачайціс - намеснік кіраўніка Службы аховы дзяржмяжы Літвы - звязваў наплыў мігрантаў з пасажырскімі авіяперавозкамі па маршруце Багдад - Мінск. Узнікае пытанне: колькі нелегалаў можна перапраўляць у сталіцу Беларусі з дапамогай гэтай схемы? Максімум пару сотняў у тыдзень. Магчыма, крыху больш, калі дадаць авіярэйсы з іншых краін.
Для таго каб справакаваць у Літве сапраўдны міграцыйны крызіс, увесь грамадзянскі паветраны флот Беларусі павінен займацца перавозкамі іракцаў і сірыйцаў.
«Нелегальныя мігранты сотнямі ідуць у Літву», - з трывогай піша мясцовая прэса. Усяго з пачатку года на тэрыторыю прыбалтыйскай рэспублікі пранікла каля 1500 нелегалаў. Заходнюю Еўропу, якая перажыла найцяжэйшы міграцыйны крызіс 2015 года, гэтая лічба наўрад спалохае. Тую ж Нямеччыну ўцекачы штурмавалі сотнямі тысяч. Літва, між тым, адмовілася дапамагаць свайму заходняму саюзніку.
«Германія ў 2015 годзе забрала ледзь не больш за мільён бежанцаў кароткатэрмінова фактычна за некалькі тыдняў, лічачы, што іх можна будзе хутка распаўсюдзіць па Еўрапейскім саюзе. З тых часоў гэтыя ўцекачы сядзяць у Германіі, і іншыя краіны не праяўляюць салідарнасць з немцамі», - адзначае нямецкі палітолаг Аляксандр Рар.
Закон бумеранга спрацаваў праз шэсць гадоў: цяпер Літва чакае дапамогі ад астатняй Еўропы (у тым ліку ад Берліна).
Але Захад не надае належнай увагі яе міграцыйным фобіям. Мізэрныя некалькі мільёнаў еўра на “Вялікую літоўскую сцяну” - і тыя не даюць.
Карыкатура Rubaltic.Ru © AthmaPhotography