У новым дыпламатычным канфлікце Польшчы з Ізраілем з заходніх саюзнікаў Варшаву не падтрымаў ніхто. Гэта ўжо не першы выпадак, калі Польшча трапляе на Захадзе ў сітуацыю татальнага байкоту. Пры гэтым і на Усходзе справы не лепш: з ім Варшава амаль не працуе, кідаючы асноўныя дыпламатычныя намаганні на Захад і яго сферу ўплыву. Польшча сама сябе ператварае ў ізгоя глабальнай палітыкі.
Прэзідэнт Анджэй Дуда падпісаў закон, які абмяжоўвае права яўрэяў на вяртанне ўласнасці, адабранай у іх у гады нацысцкай акупацыі Польшчы падчас Другой сусветнай вайны. Цяпер пацярпелыя ад Халакоста яўрэі і іх нашчадкі не змогуць падаваць пазоваў аб страце маёмасці і патрабаваць яе рэстытуцыі.
«Сёння я прыняў рашэнне па законапраекце, які ў апошнія месяцы быў прадметам ажыўленых і гучных дэбатаў у краіне і за мяжой», - пракаментаваў Дуда падпісаныя папраўкі да Адміністрацыйнага кодэксу.
Словы пра «спрэчкі за мяжой» - ключавыя.
На Захадзе імкненне Польшчы абмежаваць пацярпелых ад Халакоста ў кампенсацыях выклікалі аднадушнае асуджэнне.
«Спрэчкі за мяжой» - гэта спрэчкі з Польшчай з патрабаваннямі не рабіць гэтага кроку.
Самае вялікае абурэнне выказаў, вядома, Ізраіль, які адразу адклікаў з Варшавы пасла. На рыторыку ў Тэль-Авіве не паскупіліся. «Сёння Польшча стала антыдэмакратычнай і неліберальнай краінай, якая не шануе найвялікшую трагедыю ў гісторыі чалавецтва», - падкрэсліў міністр замежных спраў Ізраіля Яір Лапід, які заявіў, што парламент Польшчы прыняў, а прэзідэнт падпісаў антысеміцкі закон.
Такая рэакцыя Ізраіля ці ледзь для кагосьці з палякаў стала нечаканасцю, але многіх па-сапраўднаму абурыла, што Варшаву ў дыпламатычным канфлікце з Тэль-Авівам не падтрымаў амаль ніхто. Саюзнікі па НАТА і ЕС па змаўчанні пагадзіліся з Яірам Лапідам, што Польшча - краіна неліберальная і антыдэмакратычная - прыняла антысеміцкі закон.
У Варшаве ўжо не ў першы раз сутыкаюцца з непрыемным адчуваннем міжнароднага байкоту і татальнага непрымання сучаснай Польшчы на Захадзе.
Папярэдні раз быў усяго менш за год таму - з гісторыяй вакол забароны абортаў. Тады з разуменнем да кансерватыўных каталіцкіх каштоўнасцяў палякаў на міжнароднай арэне ставіліся хіба што такія экзатычныя гульцы, як рух «Талібан» (забароненая ў Расіі тэрарыстычная арганізацыя - заўв. RuBaltic.Ru.), які яшчэ не прыйшоў да ўлады ў Афганістане. Але меркаванне такіх персанажаў, як ісламскія фанатыкі, для Варшавы нерэферэнтнае, а еўрапейцы з амерыканцамі дружна ацанілі польскую барацьбу з абортамі як сярэднявечнае дзікунства.
У сюжэце з Халакостам польскае кіраўніцтва гэтак жа наступае на старыя граблі. Тры гады таму Польшча ўжо сутыкнулася з усеагульным асуджэннем з-за паправак да Закону аб Інстытуце гістарычнай памяці, празваным ў прэсе Законам пра Халакост. Папраўкі меркавалі крымінальную адказнасць за сцвярджэнні аб датычнасці польскага народа да генацыду яўрэяў падчас нацысцкай акупацыі Польшчы.
Тады Варшава ў сваім імкненні судзіць за выраз "польскія канцлагеры” таксама засталася зусім адна. І ў выніку вымушана была пайсці на папятную пасля жорсткага ўказання з ЗША: адмовіцца ад пункта пра крымінальны пераслед.
Сёння ЗША таксама далёкія ад нейтралітэту ў польска-ізраільскім канфлікце, не кажучы ўжо пра падтрымку саюзніка па НАТА. Дзяржсакратар Энтані Блінкен заклікаў Анджэя Дуду не падпісваць скандальныя папраўкі да Адміністрацыйнага кодэксу, аднак у гэты раз Дуда, што называецца, «закінуў каптур за млын». Мабыць, у Бельведэрскім палацы так і не даравалі здрадзе Джозэфа Байдэна з «Паўночнай плынню - 2».
З цяперашняй амерыканскай адміністрацыяй у Варшавы справы наогул не заладзіліся.
Прычым яшчэ да таго, як тая прыйшла ў Белы дом. Год таму кандыдат у прэзідэнты ЗША Джозаф Байдэн паставіў польскую кіруючую партыю "Права і справядлівасьць" Яраслава Качыньскага на адну дошку з прэзідэнтам Беларусі Аляксандрам Лукашэнкам, згадаўшы Польшчу сярод «аўтакратый Усходняй Еўропы».
З тых часоў усё пайшло наперакасяк.
За адзін месяц у Варшавы ўжо два строгіх выклікання ад Вашынгтона. Дзярждэп раскрытыкаваў польскіх саюзнікаў яшчэ і за новы закон аб СМІ, які забараняе вяшчанне ў Польшчы медыя з замежнымі ўласнікамі. Усе разумеюць, што адрасат гэтага закона - апазіцыйны тэлеканал TVN, які належыць амерыканцам.
Польскія правыя ўспамінаюць «блаславёныя» часы Дональда Трампа, калі Польшчу лічылі галоўным саюзнікам ЗША у Еўропе і не грэбавалі яе інтарэсамі дзеля Германіі. Хоць і тады ў Варшавы і Вашынгтона не ўсё было гладка.
«Закон пра Халакост» Польшчу прымусіла адмяніць адміністрацыя Трампа, і менавіта 45-ы прэзідэнт ЗША падпісаў знакаміты Закон №447 «Правасуддзе для тых, хто выжыў», па якім Польшча ўлятае на 65 мільярдаў долараў кампенсацый яўрэям, якія пацярпелі ад Халакосту.
Так што ў Вашынгтоне з нагоды польска-ізраільскіх спрэчак пануе двухпартыйны кансэнсус.
Ізраіль усюды мае рацыю, яўрэі - самы пацярпелы народ у Другой сусветнай вайне, а Варшава паводзіць сябе дрэнна.
Такая ж аднадушнасць пануе і ў Еўропе, прычым не толькі па «яўрэйскім», але і па ўсіх астатніх ключавых пытаннях. Забарона абортаў, правілы вяшчання СМІ, «вольныя ЛГБТ» гарады - каманду Яраслава Качыньскага падтрымліваюць хіба што малаўплывовыя экзоты накшталт прэм'ера Венгрыі Віктара Орбана, а «старыя еўрапейцы» дружна вернуць нос.
Максімум падтрымкі ад большасці суседзяў па рэгіёне: не заўважаць ідэалагічных трэнняў Польшчы з амерыканцамі і «Старой Еўропай». Пры гэтым калі канфлікт Варшавы з ЗША будзе нарастаць, то, зразумела, амерыканскія сатэліты накшталт Украіны ці краін Балтыі стануць на бок ЗША.
Што тычыцца астатняга свету, які не ўваходзіць у НАТА і якi не імкнецца да падпарадкаваньня Захаду, то праца з ім - безнадзейна адсталы кірунак польскай дыпламатыі. Знешняя палітыка Трэцяй Рэчы Паспалітай - спараджэнне аднапалярнага свету - моліцца на Амерыку, як на Адзінага Бога.
У выніку Польшча няўхільна ідзе да таго, каб атрымаць статус ізгоя глабальнай палітыкі.
Іронія лёсу ў тым, што гэта той самы статус, якім Варшава шмат гадоў марыла надзяліць Расію. Аднак Расія не тая краіна, якую можна пакараць за суверэнную палітыку міжнароднай ізаляцыяй. З ёй воляй-няволяй прыходзіцца мець справу.
А вось пакараць Польшчу ў Еўрасаюза і ЗША сіл цалкам хопіць.