Пытанне «выгоднасці» атамнай станцыі для Беларусі да і падчас будаўніцтва БелАЭС ўздымалася рэгулярна. Зараз важнасць гэтага праекту для краіны безумоўная. Пры гэтым будзе карысна падсумаваць экспертную дыскусію і зрабіць невялікі зрэз тых плюсаў, якія нясе БелАЭС для эканомікі Беларусі.
Паводле адкрытых крыніц, гадавая эканомія выдаткаў на паліва ў беларускай энергасістэме ў выніку работы БелАЭС складзе 5,6 мільёна тон умоўнага паліва (больш за 1,7 мільярда долараў); зніжэнне сабекошту адпускаемай прадукцыі - звыш мільярда долараў у год; прыбытак ад рэалізацыі прадукцыі ўзрасце больш чым на мільярд у год.
Пры гэтым просты тэрмін акупнасці праекта складзе каля 19 гадоў (па разліках РУП «БелНДПІэнергапрам», які з'яўляецца генеральным праекціроўшчыкам для каардынацыі выканання праектна-каштарыснай дакументацыі на будаўніцтва АЭС).
Работа БелАЭС вядзе да змены структуры паліўна-энергетычнага балансу ў бок зніжэння спажывання прыроднага газу.
Паводле заявы кіраўніка Мінэнергетыкі Віктара Каранкевіча, «увод Беларускай атамнай электрастанцыі дазволіць замясціць да 5 мільярдаў куб. м прыроднага газу і адпаведна знізіць долю выкарыстання яе ў вытворчасці электраэнергіі з 95 да 60% ».
Сумарная магутнасць двух рэактараў БелАЭС складзе 2 400 МВт. Штогод АЭС будзе выпрацоўваць ад 18 мільярдаў кілават-гадзін электраэнергіі.
Беларусь вырабляла каля 38 мільярдаў кілават-гадзін, 95% электраэнергіі выпрацоўвалася з прыроднага газу, імпартаванага з Расіі.
Работа БелАЭС дазволіць вывесці да 2025 года каля 1 ГВт састарэлых магутнасцяў і, згодна з Канцэпцыі энергетычнай бяспекі Беларусі, да 2035 года на ЦЭЦ будзе вырабляцца 23,2 мільярда кілават-гадзін электраэнергіі (для параўнання, у 2020 годзе - 31,85 мільярда кілават-гадзін ).
Адначасова на фоне планаванага памяншэння спажывання газу адбудзецца скарачэнне выкіду вуглякіслага газу прыкладна на 10 мільёнаў тон.
Згодна з бізнес-планам, БелАЭС павінна акупіцца за 15 гадоў і далей прыносіць значны прыбытак у бюджэт рэспублікі.
Даведка. Крэдытная лінія па праекце адкрытая да 2035 года. Першапачаткова па дамове выплачваць Расіі сам крэдыт Мінск павінен быў пачаць ў 2021 годзе. Умовы былі такія: Беларусь пачынае выплачваць крэдыт праз 6 месяцаў з даты ўводу АЭС у эксплуатацыю, але не пазней за 1 красавіка 2021, і павінна вярнуць доўг 30 роўнымі долямі. Бакі дамовіліся перанесці пачатак выплат на 1 красавіка 2023 года.
Плюсам з'яўляецца і факт атрымання беларускімі падраднымі арганізацыямі вопыту па будаўніцтву такіх аб'ектаў, які можа быць выкарыстаны і ў замежных праектах будаўніцтва іншых АЭС сумесна з расійскімі калегамі.
З 36 падрадных арганізацый, якія працавалі на станцыі, 21 - беларуская.
Пры гэтым работа атамнай станцыі дае велізарны штуршок беларускай навуцы і інавацыйнаму развіццю сумежных галін нацыянальнай эканомікі, што забяспечыць дадатковы тэмп росту нацыянальнага ВУП.
Ды і наогул наяўнасць атамнай станцыі ў краіне ў цяперашні час успрымаецца як індыкатар высокага тэхналагічнага развіцця нацыі, адкрываючы перспектывы для новых інвестыцыйных праектаў з прычыны таннай электраэнергіі як аднаго з ключавых складнікаў сабекошту любой прадукцыі і паслуг (гэта тычыцца IT-сферы, працы дата-цэнтраў, воблачных тэхналогій, майнінга і гэтак далей).
Наяўнасць БелАЭС задае тон актыўнаму развіццю ў Беларусі і электратранспарту з адпаведнай інфраструктурай і інстытуцыйнай базай.
Ужо цяпер зменена нацыянальнае заканадаўства для стварэння ўмоў для інтэнсіўнага нарошчвання колькасці эксплуатуемага электрычнага транспарту ў краіне, ідзе ўкараненне перадавых рашэнняў хуткай зарадкі рухомага саставу.
Пры гэтым упор робіцца не толькі на асабісты транспарт, але і на павелічэнне долі электробусаў (іншых відаў аўтатранспарту) у грамадскіх перавозках.
Такім чынам, БелАЭС - гэта тэхналагічны, эканамічны і сацыяльны рывок краіны, раўнасільны ранейшым працэсам індустрыялізацыі, механізацыі і інфарматызацыі.