Аб'ёмы знешняга гандлю Беларусі са Злучанымі Штатамі і краінамі ЕС растуць рэкорднымі тэмпамі. "Апошняя дыктатура Еўропы" не толькі "адбіла" страты мінулага года, але і значна перавысіла дакрызісныя аб'ёмы экспарту. Гэта адбылося на фоне санкцыйнай вайны, якую Захад аб'явіў Аляксандру Лукашэнке. Відавочна, менавіта яна паўплывала на дынаміку беларускай знешнегандлёвай актыўнасці. Ужо сёння можна канстатаваць, што станоўчы эфект ад санкцый ЗША і Еўрасаюза для Беларусі вылічаецца мільярдамі долараў.
Свежыя дадзеныя Белстата паказваюць, што падарваць эканамічныя апоры рэжыму Лукашэнкі ў Захаду не атрымліваецца ад слова "зусім". У верасні прэзідэнт Беларусі ўжо сапраўды павінен быў адчуць усю моц санкцыйнага ціску. Але ў гэтым месяцы Беларусь экспартавала тавараў на 3,6 мільярда долараў.
Гэта прыкладна на 900 мільёнаў больш, чым за верасень мінулага года, калі ніякіх санкцый супраць Лукашэнкі яшчэ не было.
Рост прыкладна на 25%!
Магчыма, усё скупляе Расія? Не, далёка не ўсё. Бо экспарт Беларусі ў краіны СНД у верасні гэтага года павялічыўся на 524 мільёны долараў. А яшчэ 382 мільёны - гэта рост экспарту ў астатнія краіны, у тым ліку еўрапейскія.
Калі мы возьмем дадзеныя за дзевяць месяцаў гэтага года, то ўбачым проста дзіўную карціну. Пастаўкі беларускай прадукцыі ў Германію выраслі больш чым у два разы - на 105 працэнтаў. У Італію - амаль на 70%. У Латвію - на 92%, у Літву - на 41%, у Польшчу - на 74%, у Эстонію - на 77%, у Злучаныя Штаты - на 187%, у Нідэрланды - у 5 разоў.
Імпарт тавараў "made in Belarus" нарошчваюць усе без выключэння краіны, якія лабіравалі антыбеларускія санкцыі.
Камусьці гэтыя параўнанні здадуцца некарэктнымі, паколькі ў мінулым годзе сусветную эканоміку трос крызіс. Аб'ёмы знешняга гандлю Беларусі «аселі», і зараз ён проста адыгрывае страты. Але гэта дакладна толькі збольшага.
Дадзеныя таго ж Белстата паказваюць, што экспарт Беларусі ў Германію за мінулы год скараціўся прыкладна на 28% (з 1,36 да 0,94 мільярда долараў). А сёлета ён вырас нашмат больш.
За студзень-верасень Беларусь зарабіла на гандлі з Германіяй амаль столькі ж, колькі за ўвесь 2019 год, калі яшчэ не было ні санкцый, ні каранавіруса.
Дакладна такая ж сітуацыя назіраецца і па іншых заходніх краінах. Напрыклад, экспарт у Літву за 2020 год скараціўся ўсяго толькі на 3%, а за дзевяць месяцаў гэтага года вырас на 41%. Польшча - падзенне на 3%, а потым рост 74%. Латвія - падзенне на 22%, рост на 92%.
Асабліва "подлай" выглядае статыстыка знешняга гандлю Беларусі і ЗША. Збеглыя супернікі рэжыму Лукашэнкі ўскладалі вялікія надзеі на перамогу Джо Байдэна падчас леташніх выбараў (Трампа іх праблемы наогул не хвалявалі). І што адбылося, калі гаспадаром Белага дома стаў самы дэмакратычны ў свеце прэзідэнт?
За студзень-верасень Беларусь нарасціла пастаўкі тавараў у ЗША амаль у 3 разы!
Складваецца ўражанне, што амерыканцы ўключылі для Лукашэнкі не санкцыйны рэжым, а рэжым максімальнага спрыяння.
Паводле звестак Белстата, у вартасным выражэнні беларускі экспарт у Штаты за дзевяць месяцаў склаў 362 мільёны долараў. Гэта амаль у два разы больш, чым за ўвесь дакавідны 2019 год.
За апошнія дзесяць гадоў беларускі экспарт у ЗША ні разу не дасягаў адзнакі 300 мільёнаў долараў (максімум - 270 мільёнаў у 2018 годзе). Выходзіць, на амерыканскім рынку Лукашэнка ставіць персанальныя рэкорды.
Пакуль Ціханоўская атрымлівае ад Байдэна пячэнькі і слухае ягоныя байкі пра барацьбу аўтарытарных і дэмакратычных рэжымаў, сама Амерыка ўдарнымі тэмпамі скупляе беларускія тавары.
Мабыць, адзіная заходняя краіна, якая рэальна згортвае гандаль з Беларуссю - гэта Вялікабрытанія. У 2019 годзе яна імпартавала тавараў з РБ на суму 2,3 мільярды, у 2020 годзе - на 800 мільёнаў, а за дзевяць месяцаў гэтага года - усяго на 190 мільёнаў долараў.
Але страты на брытанскім рынку Беларусі з лішкам кампенсуюць амерыканцы, немцы, галандцы ды іншыя еўрапейцы.
Няма нічога дзіўнага ў тым, што санкцыі супраць Беларусі па факце пайшлі ёй на карысць.
Аналітычны партал RuBaltic.Ru ужо пісаў, што самі па сабе антыбеларускія абмежаванні аказаліся даволі мяккімі. Еўрасаюз не абмежаваў гандаль прадуктамі першаснай перагонкі нафты з Беларусі. Гэта бензін, мазут, дызельнае паліва, гэта значыць больш за 90% ад агульнага аб'ёму беларускага экспарту нафтапрадуктаў.
З угнаеннямі тое ж самае. Пад забарону не патрапілі пажыўныя сумесі з утрыманнем калію ад 40% да 62%, а ў гэтым дыяпазоне знаходзіцца асноўная лінейка прадукцыі "Беларуськалія".
Амерыканцы - асобная гісторыя. Іх санкцыі супраць нафтавай і хімічнай прамысловасці Беларусі не прадугледжваюць ніякіх патуранняў. Але зараз, прынамсі, зразумела, што Еўропа не прымае да ведама ўказы Мінфіна ЗША. Хутчэй наадварот: заходнія кампаніі, якія закупляюць беларускія тавары, імкнуцца максімальна выкарыстоўваць гэтую магчымасць, пакуль лавачка не зачынілася.
Як бы парадаксальна гэта ні гучала, зараз Лукашэнка можа сказаць Захаду дзякуй за санкцыі супраць Беларусі.
Дадатны эфект ад іх вылічаецца мільярдамі. Калі быць дакладным, за студзень-верасень 2021 года беларускі экспарт у краіны ЕС вырас амаль на 3,5 мільярда долараў (або на 96%). Без санкцыяў супраць Лукашэнкі гэта было б немагчыма.